พฤษภาคม

ในเดือนพฤษภาคม ตอลิบานยึดอำเภอ 15 แห่งจากรัฐบาลอัฟกานิสถาน อย่างอำเภอเนิรก์และอำเภอจาเรซในจังหวัดเมเดนวอร์ดัก[56][57] รวมไปถึงสถานที่สำคัญที่ถูกยึดอย่างเขื่อนดะฮาร์ใน จังหวัดกันดะฮาร์ อันเป็นเขื่อนที่ใหญ่ที่สุดอันดับสองของประเทศอัฟกานิสถาน[58][59] ในระหว่างเดือนนั้น เจ้าหน้าที่จากกองกำลังพิทักษ์มาตุภูมิอัฟกานิสถาน 405 นาย และพลเรือน 260 คน เสียชีวิตระหว่างการปะทะกับตอลิบาน ในขณะที่กระทรวงกลาโหมอัฟกานิสถานอ้างว่าสามารถสังหารนักรบตอลิบาน 2,146 คน[38][37]

สิ้นเดือนพฤษภาคม ประเทศโปรตุเกส, ประเทศสโลวีเนีย, ประเทศสเปน, และประเทศสวีเดน ได้ถอนกำลังพลออกจากประเทศอัฟกานิสถานอย่างสิ้นเชิง[60]

มิถุนายน

รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมสหรัฐ ลอยด์ ออสติน พบปะหารือกับประธานาธิบดีอัฟกานิสถาน อัชราฟ ฆานี ในเดือนมิถุนายน พ.ศ. 2564

ในเดือนมิถุนายน ตอลิบานได้ยึดอำเภอเพิ่มเป็น 69 แห่งจากรัฐบาลอัฟกานิสถาน และรุกเข้าไปในเมืองคุนดูและปูลีคัมลี[56][61][45] เมืองมะซารีชะรีฟถูกล้อมโดยตอลิบาน[62] รวมไปถึงการยึดสถานที่โดยตอลิบานอย่างด่านชายแดนหลักระหว่างประเทศอัฟกานิสถานกับประเทศทาจิกิสถาน และจุดผ่านแดนอำเภอไซดาบัต จังหวัดเมเดนวอร์ดัก อันกล่าวได้ว่าเป็นประตูสู่คาบูล เมืองหลวงของประเทศอัฟกานิสถาน[63][64] ในส่วนของยุทโธปกรณ์ ตอลิบานได้ยึดรถบรรทุกและรถฮัมวีจากกองกำลังพิทักษ์มาตุภูมิอัฟกานิสถาน เช่นเดียวกับรถหุ้มเกราะและระบบปืนใหญ่หลายกระบอก[42]

เฮลิคอปเตอร์ของกองทัพอากาศอัฟกานิสถาน มี-17 ถูกยิงตกโดยตอลิบาน นักบินสามคนบนอากาศยานเสียชีวิต ในขณะที่ยูเอช-60 แบล็กฮอว์กได้รับความเสียหายบริเวณพื้นผิวหลังจากการปะทะระหว่างตอลิบานและกองกำลังอัฟกานิสถาน[30][41] เมื่อวันที่ 16 มิถุนายน ตอลิบานได้สังหารนักรบคอมมานโด 22 นายของกองทัพอัฟกานิสถานในอำเภอนอร์เลดอะบัด[65] ในระหว่างเดือนนั้น เจ้าหน้าที่จากกองกำลังพิทักษ์มาตุภูมิอัฟกานิสถาน 703 นาย และพลเรือน 208 คน เสียชีวิตระหว่างการปะทะกับตอลิบาน ในขณะที่กระทรวงกลาโหมอัฟกานิสถานอ้างว่าสังหารนักรบตอลิบาน 1,535 คน[38][37] เมื่อวันที่ 19 มิถุนายน ผู้บัญชาการทหารบกอัฟกานิสถาน, รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม, และรัฐมนตรีว่าการกระทรวงมหาดไทยถูกปลดออกจากตำแหน่งโดยประธานาธิบดี อัชราฟ ฆานี[66]

เมื่อวันที่ 22 มิถุนายน ตอลิบานยึดเชอร์คานบันดาร์ อันเป็นด่านชายแดนหลักระหว่างประเทศอัฟกานิสถานกับประเทศทาจิกิสถาน[67] อำเภอ 13 แห่งตกไปอยู่ในความควบคุมของตอลิบานภายใน 24 ชั่วโมง[68] ในวันเดียวกัน การปะทะกันอย่างหนักเกิดขึ้นในจังหวัดบางก์ลาน หลังจากที่กองกำลังอัฟกานิสถานเริ่มปฏิบัติการทางทหารในเขตชานเมืองปูลีคูลี ซึ่งเป็นเมืองหลวงของจังหวัด เจ้าหน้าที่กองกำลังอัฟกานิสถานสังหารกลุ่มติดอาวุธตอลิบาน 17 คน รวมถึงคาลี กาลิด ผู้บัญชาการกองพลตอลิบาน[69] ในเวลาใกล้เคียงกัน ตอลิบานยึดเมืองแบลค์และล้อมเมืองมะซารีชะรีฟ เมืองหลวงของจังหวัดแบลค์[70][71] เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน ตอลิบานและกองกำลังอัฟกานิสถานปะทะกันในเมืองปูลีคูลี[72]

กรกฏาคม

กองกำลังสนับสนุนรัฐบาลอัฟกานิสถานรวมพลกันในจังหวัดเจาซีจันระหว่างการรุกของตอลิบาน

ในเดือนกรกฎาคม ตอลิบานยึดอำเภอ 64 แห่งจากรัฐบาลอัฟกานิสถาน และเข้าสู่เมืองกันดะฮาร์และเฮราต อันเป็นเมืองใหญ่อันดับสองและอันดับสามตามลำดับของประเทศอัฟกานิสถาน[6][73][74] ในระหว่างเดือนนั้น เจ้าหน้าที่จากกองกำลังพิทักษ์มาตุภูมิอัฟกานิสถาน 335 นาย และพลเรือน 189 คน เสียชีวิตระหว่างการปะทะกับตอลิบาน ในขณะที่กระทรวงกลาโหมอัฟกานิสถานอ้างว่าสังหารนักรบตอลิบาน 3,159 คน[38][37] ทหารอัฟกานิสถานราว 1,500 นายหนีทัพเข้าไปในประเทศทาจิกิสถานตามการรายงานของทูตซีเอสทีโอ[39] สื่ออิหร่านรายงานว่าทหารและพลเรือนชาวอัฟกานิสถานอพยพถิ่นฐานเข้าไปในประเทศอิหร่านเพื่อลี้ภัยจากตอลิบาน[39]

เมื่อวันที่ 2 กรกฏาคม ประเทศเยอรมนีและประเทศอิตาลีถอนกองกำลังออกจากประเทศอัฟกานิสถาน และกองกำลังสหรัฐถอนกำลังออกจากฐานบินบากรัม โดยมอบให้กองทัพอัฟกานิสถานใช้งานต่อ[75]

ในสัปดาห์แรกของเดือนกรกฎาคม ผู้หญิงติดอาวุธหลายร้อยคนพากันเดินบนท้องถนนในทางตอนเหนือและตอนกลางของอัฟกานิสถาน เพื่อประท้วงต่อต้านการรุกของตอลิบาน โดยการประท้วงครั้งใหญ่ที่สุดเกิดขึ้นในเมืองฟิรอโซร์ อันเป็นเมืองหลวงของจังหวัดกอร์ ผู้ว่าราชการจังหวัด อับดุลซาฮีร์ ไฟซ์ซะดา ให้สัมภาษณ์รายงานกับ เดอะการ์เดียน ว่าผู้หญิงชาวอัฟกานิสถานหลายคน ซึ่งบางคนหนีจากตอลิบานได้ไม่นาน เพิ่งได้เรียนรู้การใช้อาวุธปืนในการป้องกันตัวเอง โดยบางส่วนได้ต่อสู้กับตอลิบานแล้ว โฆษกตอลิบาน ซาบีฮุลเลาะห์ มุญาฮีน ประณานรายงายดังกล่าวว่าเป็น "โฆษณาชวนเชื่อ" และกล่าวสำทับว่า "ผู้หญิงจะไม่มีวันหยิบปืนมาสู้กับเรา"[76] ระหว่างช่วงสัปดาห์ ตอลิบานยึดด่านชายแดน 9 แห่งของกองทัพอัฟกานิสถานในจังหวัดคูนาร์ ซึ่งใกล้กับชายแดนประเทศปากีสถาน โดยทหารของกองทัพอัฟกานิสถาน 39 นายยอมจำนนต่อตอลิบาน ขณะที่ทหารของกองทัพอัฟกานิสถานอีก 31 นายหนีทัพไปประเทศปากีสถาน[39]

ผู้ติดอาวุธตอลิบานพักอยู่ในหมู่บ้านแห่งนี้ระหว่างการยุทธ์เชิงรุก

เมื่อวันที่ 10 กรกฏาคม ตอลิบานได้ยึดอำเภอปันญวาจีในจังหวัดกันดะฮาร์[77] ตอลิบานล้อมเมืองกัสนีในตอนกลางของประเทศอัฟกานิสถาน[78] จุดผ่านแดนระหว่างเมืองตอร์ฆุนดีกับประเทศทาจิกิสถาน และอิสลามกะรากับประเทศอิหร่านถูกยึดโดยตอลิบาน ระหว่างการยึดจุดผ่านแดนอิสลามกะรา เจ้าหน้าที่รักษาความมั่นคงและเจ้าหน้าที่ศุลกากรประจำจุดผ่านแดนบางส่วนหลบหนีเข้าประเทศอิหร่าน[79][80] เมื่อวันที่ 11 กรกฎาคม ปีเตอร์ ดัตตัน รัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหมออสเตรเลีย ประกาศยุติการประจำการของทหารในประเทศอัฟกานิสถาน เจ้าหน้าที่สุดท้ายจำนวน 80 คนได้ออกจากประเทศอัฟกานิสถานในช่วงสัปดาห์ที่ผ่านมา[81] เมื่อวันที่ 12 กรกฏาคม ผู้บัญชาการกองกำลังภาคพื้นในอัฟกานิสถานสหรัฐและเนโท ออสติน เอส. มิลเลอร์ ลาออกจากตำแหน่งดังกล่าว[82] ในวันดังกล่าว ตอลิบานยึดอำเภอเพิ่มเป็น 148 แห่งจากรัฐบาลอัฟกานิสถาน[6] เมื่อวันที่ 14 กรกฏาคม จุดผ่านแดนอัฟกานิสถานที่สปินบอลดักถูกยึดโดยกองกำลังของตอลิบาน[83] จากเหตุการณ์ดังกล่าว ส่งผลให้นักข่าวรอยเตอร์สชาวอินเดีย ทานิศ สิทธิกี ถูกสังหารระหว่างการรายข่าวการปะทะในสองวันที่ผ่านมา[84]

เมื่อวันที่ 12 กรกฏาคม ประธานาธิบดีเติร์กเมนิสถาน กูร์บันกูลือ เบร์ดือมูฮาเมดอว์ ได้สั่งการให้ตรึงกำลังทหาร ยุทโธปกรณ์หนัก และเกราะกำบัง บริเวณด่านชายแดนอัฟกานิสถาน–เติร์กเมนิสถาน เพื่อหลีกเลี่ยงปัญหาความขัดแย้งของการปะทะในประเทศอัฟกานิสถานที่จะทะลักเข้าประเทศเติร์กเมนิสถาน[85] เมื่อวันที่ 16 กรกฏาคม ประเทศอุซเบกิสถานเป็นเจ้าภาพในการประชุมระหว่างผู้นำภูมิภาคและนักการทูตต่างประเทศ รวมถึงประธานาธิบดีอัฟกานิสถาน อัชราฟ ฆานี เพื่อส่งเสริมสันติภาพและป้องกันสงครามกลางเมือง[86]

กลุ่มชาวบ้านติดอาวุธรวมพลเพื่อสนับสนุนรัฐบาลในจังหวัดเจาซีจันระหว่างการยุทธ์เชิงรุก

เมื่อวันที่ 21 กรกฏาคม ประธานคณะเสนาธิการร่วม มาร์ก มิลลี รายงานว่าครึ่งหนึ่งของประเทศอัฟกานิสถานอยู่ในความควบคุมของตอลิบาน และการเคลื่อนไหวดังกล่าว "ดูเหมือน" จะอยู่ข้างเดียวกับตอลิบาน[48] เมื่อวันที่ 22 กรกฏาคม เดอะเพนตากอนยืนยันว่ากองทัพอากาศสหรัฐได้กระทำโจมตีทางอากาศจำนวน 4 ครั้งในประเทศอัฟกานิสถานเพื่อเป็นไปตามคำร้องของจากเจ้าหน้าที่ทางการอัฟกานิสถาน การโจมตีทางอากาศจำนวน 2 ครั้งมีวัตถุประสงค์เพื่อทำลายยุทโธปกรณ์ที่ตอลิบานยึดมาจากกองกำลังพิทักษ์มาตุภูมิอัฟกานิสถาน ส่งผลให้ปืนใหญ่หนึ่งกระบอกและรถยานเกราะหนึ่งคันถูกทำลาย[31] ในขณะเดียวกัน การปะทะเพื่อยึดเมืองของจังหวัดกันดะฮาร์ยังคงดำเนินการ โดยอาณาเขตของเมืองถูกล้อมโดยตอลิบาน อำเภอโดยรอบถูกยึดทั้งหมดโดยตอลิบานเว้นแต่อำเภอดามันและฐานบินกันดะฮาร์ (สำคัญต่อการเคลื่อนย้ายของกำลังพลท้องถิ่น) ที่ยังคงอยู่ภายใต้การควบคุมของรัฐบาลอัฟกานิสถานอย่างสมบูรณ์ ตามการรายงานของ เอฟดีดีเอสลองวอร์เจอนัล กล่าวว่า หากอำเภอดามันถูกยึดไปอยู่ในความควบคุมของฝ่ายปฏิปักษ์ จะทำให้กองกำลังของอัฟกานิสถานยึดจังหวัดกันดะฮาร์ได้คืนมาอย่างยาก[87] อันเป็นวันเดียวกัน มีผู้เสียชีวิต 100 คนจากเหตุกราดยิงหมู่ในเมืองสปินบอลดัก จังหวัดกันดะฮาร์[88] อย่างไรก็ดี กองกำลังผู้ฝักใฝ่รัฐบาลอัฟกานิสถานมีชัยชนะในจังหวัดบามยัน โดยกลุ่มติดอาวุธท้องถิ่นและกองกำลังเจ้าหน้าที่ตำรวจสามารถยึดอำเภอสายฆันและอำเภอการ์เมิดจากตอลิบานได้สำเร็จ[89] และในจังหวัดเฮรัต ซึ่งกองกำลังของรัฐบาลอัฟกานิสถานได้ยึดอำเภอคารักคืนมา[74]

เมื่อวันที่ 26 กรกฏาคม จากการรายงานของตัวแทนสหประชาชาติ เด็บโบราห์ ลียงส์ ได้แสดงให้เห็นถึงการเพิ่มขึ้นอย่างมากมากของอัตราพลเรือนเสียชีวิต อันเป็นผลมาจากการปะทะระหว่างรัฐบาลอัฟกานิสถานและตอลิบาน ลียงส์กล่าวอ้อนวอนขอให้ทั้งสองฝ่ายปกป้องพลเมือง โดยเฉพาะสตรีและเด็กที่เสียชีวิตอันเป็นผลมาจากการปะทะ[90] ในวันเดียวกันนั้น ทหารอัฟกานิสถานราว 46 นาย รวมถึงเจ้าพนักงาน 5 คนได้หนีทัพและลี้ภัยไปยังประเทศปากีสถาน เนื่องด้วยกองกำลังไม่สามารถปกป้องพื้นที่ส่วนนี้ได้[39]

เมื่อวันที่ 28 กรกฏาคม ตัวแทนของตอลิบานไปพบปะในเมืองเทียนจินกับรัฐมนตรีว่าการกระทรวงการต่างประเทศจีน หวัง อี้ ซึ่งให้คำมั่นว่าสาธารณรัฐประชาชนจีนจะสนับสนุนตอลิบานในส่วนของการตัดสัมพันธ์กับขบวนการอิสลามเตอร์กิสถานตะวันออก[91][92][93] โดยให้คำมั่นสัญญาว่าจะ "นำตอลิบานกลับเข้าสู่กระแสทางการเมือง" และเสนอตัวเป็นเจ้าภาพในการเจรจาสันติภาพระหว่างรัฐบาลอัฟกานิสถานกับตอลิบาน[94]

สิงหาคม

ทหารจากกองทัพบกอัฟกานิสถานในระหว่างการปะทะกับตอลิบาน

ในช่วงเดือนสิงหาคม วันที่ 1 ถึง 2 เขตซาเฟียน, กาลา-อี-กอแน, และคานิซ แถบชานเมืองลาชกาฆาร์ถูกตกไปเป็นของตอลิบาน การะปะทะระหว่างตอลิบานและรัฐบาลอัฟกานิสถานเป็นไปอย่างต่อเนื่องในแถนชานเมือง โดยกองทัพอากาศอัฟกานิสถานและกองทัพอากาศสหรัฐได้บูรณาร่วมกันโจมตีตำแหน่งของตอลิบาน เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม มีพลเรือนเสียชีวิต 40 คนและบาดเจ็บกว่า 100 คนจากการปะทะ[95] หลังจากสถานีวิทยุเมืองลาชกาฆาร์ถูกยึด ตอลิบานได้ดำเนินการเผยแพร่รายการ วอยซ์ออฟชะรีอะฮ์ ทันที่ ตอลิบานเริ่มโจมตีท่าอากาศยาน ในขณะเดียวกัน รัฐบาลส่งกองกำลังเพื่อพิทักษ์เมืองไม่ให้ตกไปอยู่กับตอลิบาน[96]

เมื่อวันที่ 3 สิงหาคม มีผู้เสียชีวิต 13 คน โดยหนึ่งในนั้นเป็นผู้โจมตี 5 คนจากเหตุวางระเบิดและลอบยิงของตอลิบานในคาบูล[97] จากเหตุดังกล่าว เป็นปฏิบัติการแบบอิงฮิมาซี ดำเนินการโดย "กองพันพลีชีพเพื่อศาสน์" ของตอลิบาน โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสังหารรัฐมนตรีว่าการกระทรวงกลาโหม บิสมิลเลาะห์ ข่าน โมฮัมมาดี แต่โมฮัมมาดีรอดจากการโจมตี ลองวอร์เจอนัล ได้รายงานว่า โมฮัมมาดีเป็นหนึ่งในบุคคลสำคัญของฝ่ายรัฐบาลโดยเป็นผู้รับผิดชอบในการปะทะตอลิบานต่อการยุทธ์เชิงรุก[19]

เมื่อวันที่ 5 สิงหาคม เจ้าหน้าที่จากกองกำลังพิทักษ์มาตุภูมิอัฟกานิสถาน 115 นาย และพลเรือน 58 คน เสียชีวิตระหว่างการปะทะกับตอลิบาน ในขณะที่กระทรวงกลาโหมอัฟกานิสถานอ้างว่าสังหารนักรบตอลิบาน 3,197 คน[38][37]

การเสียคาบูล

ในวันเดียวกัน 15 สิงหาคม แม้ทางกลุ่มจะออกแถลงการณ์มาว่า "ไม่มีแผนที่จะยึดเมืองหลวงอัฟกานิสถาน 'โดยใช้กำลัง'" ตอลิบานเข้าสู่ชานเมืองของคาบูลหลายทิศทาง อย่างอำเภอคาราคัน, อำเภอการาบัค, และอำเภอแพคชมาน[98] มีรายงานว่า ไฟดับทั่วทั้งเมือง และเกิดจลาจลของนักโทษในเรือนจำปูลีชาคี[99][100] เฮลิคอปเตอร์ซีเอช-47 ชีนุกและยูเอช-60 แบล็กฮอว์กได้บินเหนือสถานทูตสหรัฐในคาบูลเพื่ออพยพบุคลากรทางการทูต และนักการทูตรายงานว่าได้ทำลายเอกสารลับอย่างเร่งด่วน[101]

กระทรวงมหาดไทยอัฟกานิสถานได้ประกาศว่า ประธานาธิบดี อัชราฟ ฆานี ได้ตัดสินใจสละอำนาจรัฐบาล และให้มีการจัดตั้งรัฐบาลชั่วคราวโดยตอลิบาน[102] อดีตประธานาธิบดีอัฟกานิสถาน ฮามิด การ์ไซ จะเป็นส่วนหนึ่งของการเจรจา[103] ตอลิบานสั่งการให้นักรบรอคอยการถ่ายโอนอำนาจอย่างสันติ และขอไม่ให้ใช้กำลังเข้าไปในคาบูล[104] กองกำลังรักษาความมั่นคงมอบฐานบินบากรัมให้กับตอลิบาน และฐานบินจะเป็นที่พักอาศัยของนักโทษตอลิบานและรัฐอิสลามอิรักและลิแวนต์ 5,000 คน[105] ต่อมา มีรายงานว่า อัชราฟ ฆานี ได้ลี้ภัยออกประเทศอัฟกานิสถานไปยังประเทศทาจิกิสถาน[106]